Uruchomiony w kwietniu ubiegłego roku przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia ZSMOPL zbiera i przetwarza dane o obrocie produktami leczniczymi, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobami medycznymi.

Podmiotami raportującymi do ZSMOPL są apteki i punkty apteczne, działy farmacji szpitalnej, hurtownie farmaceutyczne oraz podmioty odpowiedzialne. W systemie przekazują dane o obrocie, zgłaszają plany dostaw czy braki produktów leczniczych.

ZSMOPL to główne narzędzie informatyczne, dzięki któremu zoptymalizowano nadzór rynku farmaceutycznego w Polsce. Na podstawie zebranych za pośrednictwem systemu danych, Ministerstwo Zdrowia może efektywnie realizować politykę lekową państwa, a Główny Inspektorat Farmaceutyczny prowadzić skuteczny nadzór nad obrotem produktami leczniczymi. Wsparcie informatyczne szeroko rozumianej ochrony zdrowia to większe bezpieczeństwo Pacjentów.

Pierwsze dni wdrożenia

29 marca 2019 roku, dwa dni przed oficjalnym uruchomieniem ZSMOPL, do systemu podłączonych było 13660 (86,3 proc.) z 15816 wszystkich zarejestrowanych aptek oraz 401 (78,9 proc.) z 508 hurtowni farmaceutycznych.

1 kwietnia raporty do ZSMOPL przesłało 67 proc. oraz 55 proc. hurtowni podłączonych do systemu. Wśród wszystkich przekazanych komunikatów, 64 proc. stanowiły poprawne i poprawne z ostrzeżeniem, a 13 proc. błędne. 23 proc. stanowiły komunikaty wycofane.

Do 5 kwietnia 2019 r. przesłano do ZSMOPL ponad 106 tysięcy komunikatów.

ZSMOPL po I kwartale funkcjonowania

10 czerwca 2019 roku, do systemu podłączonych było już 15705 aptek oraz 451 hurtowni działających w Polsce.

Do tego dnia liczba łącznie przetworzonych komunikatów sięgnęła 1,75 mln. Około 1 mln stanowiły komunikaty poprawne i poprawne z ostrzeżeniem. Dziennie w ZSMOPL rejestrowano 17 tys. komunikatów.

Od początku swojego funkcjonowania system był stale rozwijany. Odpowiadając na potrzeby właściciela biznesowego zespół dev-ops CSIOZ w ciągu trzech miesięcy od udostępnienia systemu wdrożył ponad 100 funkcjonalności.

ZSMOPL w dniu swoich pierwszych urodzin

Dzisiaj do ZSMOPL przyłączonych jest 15295 aptek i 440 hurtowni. Od 1 kwietnia 2019 roku przyjęto w nim ponad 5 milionów komunikatów poprawnych i poprawnych z ostrzeżeniami. Mimo pojawiających się błędów - raportowania nieprawidłowej ilości leków, podawania daty transakcji "z przyszłości", braku daty ważności serii, błędnego identyfikatora hurtowni farmaceutycznej – jakość raportowania znacznie się poprawiła. 94,1 proc. komunikatów trafiających do systemu z aptek to komunikaty poprawne. W przypadku hurtowni jest to wskaźnik na poziomie 84,8 proc.

Korzyści z uruchomienia ZSMOPL

ZSMOPL to narzędzie wspierające pracę Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej w kontekście prowadzonego nadzoru nad obrotem produktami leczniczymi. Z myślą o takiej właśnie funkcji przystępowano do jego projektowania. Od samego początku system ewoluował i był udoskonalany pod względem jego funkcjonalności, po to, aby korzystanie z niego było jak najbardziej efektywne. Jako jedną z podstawowych zalet systemu Główny Inspektorat Farmaceutyczny wskazuje fakt, że po raz pierwszy może korzystać z jednego źródła informacji dostarczanych z trzech sektorów runku obrotu farmaceutycznego: aptek, hurtowni i podmiotów odpowiedzialnych. Biorąc pod uwagę liczbę jednostek, których aktualnie na polskim rynku jest łącznie około 16 tysięcy, rola ZSMOPL w integrowaniu i porządkowaniu przepływu danych z rynku jest nie do przecenienia.

Również dla podmiotów rynku farmaceutycznego w Polsce ZSMOPL to użyteczne narzędzie ułatwiające i porządkujące przepływ informacji. Do tej pory bowiem apteki czy hurtownie musiały dostarczać danych organom nadzoru na każde ich wezwanie. Dzisiaj na bieżąco raportują do systemu.

Organy nadzoru farmaceutycznego podkreślają, że tzw. "choroby wieku dziecięcego" ZSMOPL ma już za sobą. Jest to ważne z punktu widzenia wszystkich użytkowników systemu, zarówno tych raportujących, jak i tych analizujących przesłane dane.

ZSMOPL to innowacyjne i funkcjonalne narzędzie gromadzące na potrzeby organów realizujących i nadzorujących politykę lekową państwa informacje, w zakresie stanu ilościowego produktów leczniczych w kraju, ich lokalizacji w poszczególnych hurtowniach na terenie Polski, planów dostaw produktów leczniczych od podmiotów odpowiedzialnych oraz zgłaszanych braków. Ma to pozytywny wpływ na kształtowanie efektywnej polityki lekowej, a tym samym przyczynia się do poprawy zaopatrzenia polskich aptek i dostępności leków dla Pacjentów.

GIF podkreśla także jeszcze inną, niezakładaną wcześniej rolę ZSMOPL. Okazało się, że system przyczynił się do "samooczyszczania" rynku z nierzetelnych jego uczestników. Rzutuje to nie tylko na podniesienie jakości dostarczanych danych, ale i zmienia obraz całego sektora farmaceutycznego.

Te zmiany na lepsze dostrzegają także eksperci rynku farmaceutycznego, którzy w ankiecie portalu mZdrowie.pl na temat "Polityki Lekowej Państwa 2018-2022" docenili fakt uruchomienia i rolę jaką spełnia ZSMOPL.